Na dachu

Nadużywanie pewnych zwrotów i gestów skutkuje utratą mocy ich znaczeń. A szkoda. Bo takie „inshallah” to jedna z niewielu „rzeczy”, którą chętnie zaimportowałbym ze współczesnego świata Arabów „do nas”. Jakby tego zwrotu nie tłumaczyć: „w rękach Boga”, „jeśli Bóg tak zechce”, „jeśli taka wola Boga”, to i tak znaczenie jest zawsze to samo - nie znamy i nie możemy znać przyszłości, nie możemy jej przewidzieć, nie możemy być jej pewni, nawet jeśli tylko myślimy o tym, co stanie się dziś wieczorem, co wydarzy się za kilka chwil. Wsiadając do autobusu jadącego do Bejrutu nie wiedziałem, że nie dotrze on na dworzec w centrum miasta i będę musiał wydać fortuną na taksówkę, że nie znajdę hotelu (w rozsądnej cenie) i będę spał na czyimś dachu. Kiedy wyjeżdżając z Damaszku, przepowiadałem, że wrócę za kilka dni, w odpowiedzi usłyszałem: „inshallah”. I dotarło wtedy do mnie, że to, co zaplanowałem rzeczywiście nie jest wcale takie oczywiste. Zwrot powszechny wśród Arabów, naturalny w przypadku składania jakichkolwiek obietnic otworzył mi szeroko oczy, uwolnił głowę, dał przestrzeń na niepowodzenia, przeszkody, trudności.

Może gdybyśmy myśleli o życiu właśnie w ten sposób, byłoby ono zupełnie inne, może przypominałoby ten wieczór kiedy poszedłem na lody. Ten ciepły wieczór, kiedy wszystko wydało mi się śmiesznie proste, kiedy nagle okazało się, że oto siedząc przy zatłoczonej ulicy, jedząc ulubione lody, rozszyfrowałem tajemnicę świata. Każdy człowiek na tej planecie marzy o tym, by móc wyjść wieczorem na spacer, wejść do ulubionej lodziarni, zamówić wielką kulę lodów czekoladowych i oddać się im bez reszty - ich smakowi, każdemu kęsowi z osobna. Przez tę krótką chwilę mieć poczucie, mieć pewność, że to nie lody zostały stworzone dla nas, ale my dla TYCH lodów, dla tego konkretnego smaku. Nie ma innej prawdy – ani tu w Bejrucie, ani tam w Warszawie, ani nigdzie indziej. Życie nie ma przyszłości, życie dzieje się, staje się z każdym kolejnym gryzem (dziś już nikt nie liże lodów!?). Znaczenie ma tylko to, co TERAZ. A teraz dziewczyny chcą podobać się chłopakom, a chłopaki prężą się przed dziewczynami - to jedyna uniwersalna prawda jaką znam, jaką obserwuję niezależnie od tego gdzie jestem. Proste to i niezwykle przyjemne do obserwowania, gdy siedzi się w zupełnie obcym miejscu, gdzie nie zna się nikogo. Okazuje się, że nie sami ludzie, ale ich zachowanie sprawia, że nie czuję się sam.

I może gdybyśmy (znowu) – wspólnie z Arabami – wiedzieli i pamiętali o tym, co naprawdę znaczy „inshallah”, nie dziwilibyśmy się słowom Nietzschego: „Życie wieczne, to nie jakieś inne życie. To właśnie życie, które żyjesz”. Dziś, siedząc na dachu „mojego” dachu, tchórzom oddaję przeszłość – już nic z nią nie zrobię. Na przyszłość nie nie mam wpływu, co o dziwo napełnia mnie spokojem. Liczy się tylko TERAZ, a to przypomina mi o tym, że na świecie jest tylko jedna osoba, która widzi świat moimi oczami – JA. To czyni mnie samotnym, ale świat czyni niezwykłym, niepowtarzalnym, na zawsze nieodkrytym. Czyż to nie wspaniale?

Bejrut, 11.10.2009